ایزدخواست که یزدخواست هم خوانده می‌شود، در بخش مرکزی شهرستان آباده در استان فارس واقع شده است. آباده در ۲۷۰ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد. ایزدخواست شهری باستانی است. بیشتر جهان‌گردان خارجی در سیاحت‌نامه‌ی خود از این شهر و از قلعه‌ی ایزدخواست نام برده‌اند. یکی از آثار باستانی که در این منطقه همچنان پابرجا است، قلعه یا دژ ایزدخواست نام دارد.قدمت قلعه‌ی باستانی ایزدخواست به دوره‌ی ساسانیان برمی‌گردد. محل آن در ۷ کیلومتری شمال ایزخواست و ۷۵ کیلومتری هتل پرسپولیس شیراز شمال آباده است. نام‌های دیگری هم دارد، مانند قلعه سرسنگ یا قلعه کهنه. اما ببینیم این قلعه چه ویژگی‌های شگفتی دارد که آن‌را منحصر به‌فرد می‌کند. یک نکته‌ی جالب درمورد دژ ایزدخواست شباهت آن با «ارگ بم» است. ارگ بم بزرگ‌ترین سازه‌ی خشتی دنیا بود که در اثر زلزله‌ی سال ۱۳۸۲ تقریبا از بین رفت و خوشبختانه در همان زمان بازسازی شد. بعد از ارگ بم، دژ ایزدخواست بزرگترین قلعه‌ی خشتی در دنیا است. قلعه ایزدخواستاما ماجرا با وسعت آن به پایان نمی‌رسد؛ بلکه نخستین بنای طبقانی در دنیا هم است. معماری چشمگیر دژ ایزدخواست به گونه‌ای است که درون آن خانه‌های کوچک در کوچه‌های تنگ و باریک ساخته شده است. خانه‌ها حیاط نداشتند و پشت‌بام طبقه‌ی اول، حیاط طبقه‌ی دوم بوده است. تصویری شبیه آنچه در ماسوله یا پاوه و مریوان می‌بینیم. این خانه‌های کوچک بالکن هم داشته‌اند و اثر این بالکن‌هایی که از چوب اضافه‌ی سقف‌ها بوده‌اند، همچنان وجود دارد.برای ساخت خانه‌ها از چوب و گل به‌صورت خشت بهره برده‌اند تا وزن اندکی بر کف قلعه تحمیل کند و به این ترتیب با امکانات حدود ۲ هزار سال پیش، پنج طبقه ساختمان در محدوده‌ای هتل پارس شیراز کوچک ساخته شد. تصور کنید ساکن چنین قلعه‌ای باشید، در یکی از طبقه‌ها زندگی کنید و هر روز بتوانید علاوه بر منظره‌ی زیبای اطراف، زمین‌های کشاورزی خود را ببینید.شکوه این قلعه تنها به معماری آن برنمی‌گردد، بلکه محل ساخت آن بسیار هوشمندانه بوده است. دژ ایزدخواست در طول تاریخ فتح نشده و همواره دست‌نیافتنی باقی مانده است. قلعه روی صخره‌ای طبیعی بنا شده و تنها ضلع غربی آن تقریبا با زمین هم‌سطح است.